U utorak, 1. marta je u Sabornom hramu Hristovog Vaskrsenja u Podgorici, blagoslovom visokopreosvećenog srpskog pravoslavnog mitropolita crnogorskog-primorskog G. Joanikija II, svečano otvorena audio izložba pod naslovom ,,Jasenovac : logor smrti – zemlja živih“ čiji su autori g. Bogdan Španjević i g. Darko Nikolić.
Izložbu je svečano otvorio Njegovo visokopreosveštenstvo srpski pravoslavni mitropolit crnogorsko-primorski G. Joanikije II.
Tom prilikom obratili su se i direktor Muzeja žrtava genocida g. Dejan Ristić, predsednik Izvršnog odbora Matice srpske – Društva članova u Crnoj Gori g. Drago Perović, istoričar g. Željko Vujadinović i autori postavke g. Bogdan Španjević i g. Darko Nikolić.
Njegovo visokopreosveštenstvo Mitropolit Joanikije kazao je da je Jasenovac postao zbirno ime nove srpske golgote i ukupnog srpskog stradanja u Drugom svetskom ratu, naročito u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj.
“Svako podsjećanje na nevine žrtve, naročito na stradanje djece, i u Jasenovcu, i u Prebilovcima, i u Velici i u Dolima, i po bezbrojnim srpskim stradalnim mjestima je izvor moralne i duhovne snage, jer te žrtve nisu otišle u zaborav, nego su one pred prestolom Božijim i znamo da nas one zastupaju pred Bogom. One nam vraćaju čovječnost, one nam vraćaju osjećanje za drugog čovjeka, za nevinu žrtvu ne samo našega roda, nego svakoga stradalnika, svakog stradalnog naroda, a svi hrišćanski narodi su na ovaj ili na onaj način stradalni narodi”, poručio je Mitropolit.
Drago Perović je u ime Matice srpske – Društva članova u Crnoj Gori izjavio da „to što se izložba održava u kripti, u tami, može simbolički da znači da se u proteklih nekoliko desetina godina mi nismo odazvali jasenovačkoj žrtvi, izuzev rijetkih, na čelu sa Srpskom pravoslavnom crkvom.” Ocenio je da je u javnosti i u obrazovnom sistemu ta tema zapostavljena i stavljena po strani.
G. Dejan Ristić, direktor Muzeja žrtava genocida, objasnio je da je ova izložba pokušaj autora i Muzeja da se temi i fenomenu stradanja Srba u Drugom svjetskom ratu i Jasenovcu priđe ne samo iz ugla istorijskih činjenica, već ljudski i hrišćanski i da to bude susret sa golgotom u Jasenovcu. Stradanje Srba u ovom sistemu logora najveći je pojedinačni pogrom jednog naroda u toku Drugog svjetskog rata.
Poduhvat autora ocijenio je kao hrabar i hrišćanski iskorak da fenomen stradanja Srba učine vidljivim i sveprisutnim, a ne samo da bude lekcija iz istorije. Objasnijo je da stradanje našeg naroda u NDH ima sve karakteristike genocida i ono se dogodilo na celokupnoj njenoj teritoriji.
“Genocid je osmislila, realizovala i pravno kodifikovala država, a ne grupa pojedinaca i to je važno da znamo”, istakao je Ristić, dodavši da je epicentar tog genocida i u stvarnom i u simboličnom smislu bio sistem logora Jasenovac.
Hram Vaskrsenja vidi kao najljepše mjesto za ovu izložbu, jer tamo gdje je neko pokušao da otjelotvori apsolutno zlo i poništi život nastaje mjesto Vaskrsenja jednog naroda, a Jasenovac je mjesto Golgote i Vaskrsenja, i jasenovački mučenici su vaskrsli i egzistiraju u Božijoj vječnosti.
Stručni konsultant prilikom realizacije izložbe bila je istoričarka g-đa Jasmina Tutunović-Trifunov, viši kustos Muzeja žrtava genocida.
Izložba je, uz podršku Ministarstva kulture i informisanja realizovana u produkciji Digitalne agencije NextGame, a pod pokroviteljstvom Muzeja žrtava genocida.
Izložba je otvorena za posetioce do 15. marta.
